piątek, 29 marca 2024

Kultura i rozrywka

  • 28 komentarzy
  • 14387 wyświetleń

Emblemat na froncie kina

Sporo kontrowersji wywołuje element architektoniczny na froncie budynku grajewskiego kina, który "wyłonił się" niedawno. Z powodu remontu elewacji jest on bardziej widoczny i wzbudza zainteresowanie spostrzegawczych przechodniów. Co to za znak graficzny, co przedstawia, skąd się wziął ? – pytają zaciekawieni mieszkańcy miasta. O głos w tej sprawie poprosiliśmy historyka Tomasza Dudzińskiego.

- Murowany budynek grajewskiej bożnicy przy ob. ul. Wojska Polskiego został wybudowany ok. 1871 r. i w takiej roli funkcjonował aż do IX 1939 r. W trakcie działań kampanii wrześniowej 1939 r. budynek synagogi został spalony. Po wkroczeniu Armii Czerwonej, w trakcie pierwszej okupacji sowieckiej do VI 1941 r. spalony budynek został wyremontowany i urządzono w nim kinoteatr. W okresie okupacji niemieckiej nadal pełnił rolę „Kulturhaus”, czyli domu kultury. Po zakończeniu II wojny światowej budynek stał przez pewien czas pusty. „W radzie miejskiej zastanawiano się bezowocnie przez kilka lat, co zrobić z rozległym budynkiem. Wreszcie PSS, nie pytając nikogo o zdanie, odremontowała parter i zajęła go na gospodę. To poruszyło miejscowe społeczeństwo. Podjęto w czynie społecznym, w porozumieniu z C.R.F. w Warszawie, odbudowę gmachu na kino, którego otwarcie nastąpiło w dniu szóstego lipca 1950 roku.” Na parterze i w piwnicach budynku nadal jednak funkcjonowała jeszcze gospoda PSS. Dopiero po kolejnych kilku latach całość gmachu została adaptowana na potrzeby Miejskiego Domu Kultury.
 
W związku z dyskusją nad elementem architektonicznym na frontonie budynku kina w postaci stylizowanej harfy, pragnę zaznaczyć, że ww. element należy zaliczyć do tzw. sztuki socrealizmu. Nie jest to, jak sugerują niektórzy, pozostałość po synagodze, gdyż jej fronton wyglądał zupełnie inaczej, co można zobaczyć na prezentowanych poniżej zdjęciach.

Więcej o grajewskim kinie w okresie II RP i pierwszych latach po II w. św. znajdziesz w „Grajewskich Zeszytach Historycznych – Zapis” Nr 1 i 3/2003 r.

T.D.

Od redakcji: Z informacji uzyskanych z Wojewódzkiego Oddział Służby Ochrony Zabytków w Białymstoku Delegatura w Łomży – obiekt kina nie jest wpisany do rejestru zabytków, jest natomiast umieszczony w ewidencji i być może za kilka lat zostanie uznany za zabytkowy. Remont elewacji zewnętrznej był opiniowany i zaakceptowany łącznie z odnowieniem emblematu, o którym mowa.


e-Grajewo.pl

Komentarze (28)

WRESCIE BEDZIE MOZNA GDZIE ISC

Piękne kino aby repertuar był super i jeszcze picie i popcorn na seans i mozna żyć

aahaa..a ile bilety na filmy beda kosztowaly??

a kiedy będą zrjśeia z otawrcia??

Ten emblemat został umieszczony przez Sowietów na adoptowanych murach spalonej synagogi na kinoteatr w 1940 roku, Wtenczas zostały przyłączone tereny Polski Wschodniej na mocy traktatu z 28 sierpnia i tajnego załącznika 1939 r.do Białoruskiej Republiki Radzieckiej.Tak oto dwaj nasi sąsiedzi w imię swej przyjaźni podzielili się naszą Ojczyzną. Grajewo należało do BSRR Białostockoj obłasti Grajewskogo rejona. Wółwczas to miejscowi komuniści w kolaboracji z NKDW brali czynny udział w rusyfikacji tych ziem,to oni pomagali sporządzać list Polaków i tej społeczności żydowskiej , która czuła się polską , na Sybir i , do łagrów , by w ten sposób ułatwić rusyfikacje tych terenów , ten proceder był zaplanowany na szerszą skale ,ale Niemcy zdradzili przyjaciół sowieckich i tego planu nie dokończono. Chodziło o to by usunąć z tych terenów ludzi którzy nie pogodzili by się z okupacją sowiecka , uważanych za wrogi element niebezpieczny i postanowiono wysiedlić na Sybir na zagładę.
Po wyzwoleniu z okupacji niemieckiej powstała PRL całkowicie uzależniona od ZSRR. Wówczas to partyjne władze grajewskie w dowód wdzięczności za przyłączenie naszych ziem do Białoruskiej Republiki Rad wmurowali tablicę upamiętniającą rozstrzelanych przez Niemców Kolaborantów NKWD - zdrajców naszego Narodu, pisząc , że to byli bohaterowie walczący o wolność i demokrację PYTAM CZYJĄ wolność. I pytam jak długo będziemy jeszcze wdzięczni za nasze klęski i cierpienia.?
Leszek Niesiobędzki,

Jeżeli chodzi o emblemat "liry" na budynku kina to uważam że powinien pozostać ponieważ w dalszym ciągu budynek ten służy kulturze , a emblemat jest niezaprzeczoną historią. byle tę historię pamiętać. Leszek Niesiobędzki

do kina idzie się oglądać film, a nie przeszkadzać innym chrupiąc popcorn

Bardzo ciekawe i nie publikowane dotychczas zdjęcia. To dobrze, że dowiadujemy się o naszym mieście i dawnych społecznościach m.in. żydowskiej coraz więcej. Warto o tym pamietać i zachować te informacje dla potomnych. My sami, Grajewiacy, musimy pamietać o historii miasta i o tych, którzy tutaj żyli i tworzyli społeczność naszej małej Ojczyzny.

kino z zwewnatrz wyglada super w srodku tez bardzo dobrze wyposarzone ale obawiam sie ze ta elewacja zostanie szybko zniszczona przez jakies niby graffiti albo jakimis napisami a szkoda by bylo tyle pln-ów poszlo na odnowienie a tu jakies napisy by to zniszczyły mysle ze jednak tak nie bedize pozdrawiam

ps bardzo mi sie podoba motyw z ta data choc nie wiem na jakim to tle jest ta data napsana i co przedstawia ten ''cherb''
pozdrawiam

sprostowanie sory a ten ''cherb'' tio jest harfa mala pomylka bo widzialem to na realu a troszke z dalek ato słabo widac ta harfe wiec napisaęlm ''cherb'' sory za blad

Harfa - to oznaczenie orkiestry wojskowej

aaaaaa znak zydowski aaaaaaaaaaaaaa ;/

ii jeszcze te drzewa zetnijcie bo sa nie potrzebne tylko worny beda obsrywac chodnik

juz dawno zauwazylem ta lire,sa ludzie ktorzyprzygladaja sie naszemu miastu z bliska.......

Panie Leszek Nisiobędzki, nie narzekaj na tż PRL. Ta PRL dała ci wykształcenie. To co było jest juz historią i tak ma być. Patrz w przyszłość i tym żyj.

do bani nasze nowe kinot jest taraz fajne a kiedys jak minie ni bylo bylo glupie takwam powiem nara\

ciekawe ile nachodzicie do tego kinatacy niecierpliwi jestescie , okaze sie aby znow nie zbankrutowało

I jak Żydzi dostali za ten budynek odszkodowanie? Przecież on został całkowicie zniszczony. Odbudowali go Polacy, był praktycznie do rozbiórki. Żydzi nie powinni otrzymać NIC, bo i za co?!

zgadzam sie w kwesti drzew

Kino Kino Kino Istene Kino,,,,,,,
To jest miejsce przeznaczone do spotkan dla naszych Grajewskich siłaczy !!!! tak tak oni zawsze tam obradujo
aha zetnijcie drzewka tak to chociasz latem chlopaki bedo sie ładnie prezentowac pod nowym kinem i przejezdni bedo mieli co podziwiac

hej widzieliscie te fotki??? o jaaaa ale to nasze miasto bylo fajne... chcialabym zobaczyc na tej srotnie jak to nasze Grajewo wygladalo kiedys...dawno dawno... az sie wierzyc nie chce ze tak wiele budynkow pamieta zamirzchle czay i są z nami jeszcze dzis!!! a moze by tak nowy temacik???-troszke historii???:)

Dobrze wiedzieć coś o przeszłości Grajewa i pamiętać.
Mamy być wdzięczni ZSRR?Moim zdaniem należy usunąć emblemat.Drzewa ściąć i posiać niskie drzewka ozdobne.
Bilety pewnie będą kosztować w granicach 15zł ,ale filmy będą wyświetlane z miesięcznym opóźnieniem.

liry nie niszczyc. ot taki element historyczny.

ile czasu mial na przygotowanie odpowiedzi p. Tomasz? miesiąc, dwa?

Odpowiadajac na ostatni post - nie za bardzo rozumiem o co chodzi, ale odpowiedź przygotowałem w ciągu 1 dnia od momentu, gdy zostałem o to poproszony.

Ten historyk to chyba z wykształcenia jest geologiem?

Faktycznie kończyłem geologię i nigdy nie twierdzilem, że jestem historykiem z wykształcenia, a raczej historykiem - pasjonatą.
Dodatkowo skończyłem studia podyplomowe z zakresu "Ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego". :-)))

Dodaj zdjęcie do komentarza (JPG, max 6MB):
Informacja dla komentujących
Redakcja portalu nie ponosi odpowiedzialności za treści publikowane w komentarzach. Zastrzegamy mozliwość opóźnienia publikacji komentarza lub jego całkowitego usunięcia.